İbradı ilçesi Ormana Mahallesi'nde alternatif turizmle uğraşan ve düğmeli evlerin restorasyonuna katkı sağlayan Tolga Özgüven, "Düğmeli evlerin duvarlarının kalınlığı 1 buçuk metreyi bulabiliyor. Evler yalnızca yığma taşlardan oluşmuyor. Asıl taşıyıcı görevi sedir ağacından yapılan tahta iskeletler üstleniyor. Her 40 santimde bir yığma taşların arasına konulan tahtaların iç içe geçmesi sonucu oluşan bağlantı noktaları düğmeye benzeyen motifler oluşturuyor. Bu evler yapılırken harç, sıva ya da çivi kullanılmıyor. Yalnızca bölgede bulunan ham maddeler kullanılarak inşa edildi. Bu sebeple de düğme evlerde cam bulunmuyordu” dedi.
Düğme evlerin gizemi
Ormana halkının gelenek ve göreneklerine bağlı olduğunu söyleyen Özgüven, “Eskiden düğme evlerdeki ziller tokmak usulü yapılırdı. Kapılarda farklı ses çıkaran iki ayrı tokmak bulunurdu. Eğer eve gelen kadın ise bir tokmağı, erkek ise diğer tokmağı çalardı. Böylece çalınan tokmağa göre ev halkı kapıya gelenin erkek mi kadın mı olduğunu bilirdi. Kapıların başka özellikleri de var. Sedir ağacından yapılan kapılara birçok motif işlenirdi. Cumhuriyet döneminde harf devriminden sonra yenilendi bu kapı ancak üzerinde Osmanlıca işlemeler mevcut. Osmanlıca işlemelerin yanında da cumhuriyeti simgeleyen ay–yıldızlı oymalar bulunuyor” dedi.
“Turizm sayesinde düğmeli evlerin restorasyon çalışması artıyor”
İbradı’nın kültürünün en önemli parçalarından olan düğmeli evler hakkında konuşan İbradı Kaymakamı Mevlana Kürkcü ise, turizm faaliyetleri sayesinde bölgedeki tarihi değerlerin daha iyi korunabildiğini ifade etti. Kürkcü, “Turizm sayesinde bölgede artan gelirle birlikte gitgide daha fazla düğmeli ev restore edilip korunabiliyor. İbradı’nın geleceğini olumlu görüyorum. Bölgenin turizm ve tarım kapasitesi oldukça yüksek, ileride Türkiye çapında ön plana çıkacağız” diye konuştu.
İbradı Belediye Başkan Yardımcısı Özcan Balcı, İbradı’nın son yıllarda alternatif turizmin göz bebeği haline geldiğini söyledi. Balcı, “Belediye olarak bölgedeki turizmi kalkındırmak için projelerimiz var. Düğmeli evler konusunda Ormana olarak ilk sıradayız. Bu sebeple halkı da turizme teşvik etmeye çalışıyoruz. Düğmeli evler bizim kültürümüz, onları korumak ve kollamak hepimizin görevi” şeklinde konuştu.