Samsun’da 11 yıldır tip-1 diyabet (şeker hastalığı) ile yaşamını sürdüren Dr. Zahide Yavuz, kendi hastalığının zorluklarından yola çıkarak kendisi gibi tip-1 diyabet hastası olan minik bedenlere ulaşmak için Vezirköprü İlçe Sağlık Müdürlüğü ile birlikte çalışma başlattı. İlçede şeker hastası tespit edilen 12 çocuğa ’şeker ölçüm sensörü’ takıldı. Maliyeti yüksek olan cihaza kavuşan çocuklar artık daha fazla sosyalleşecek ve canları acımayacak.
Tip-1 diyabet (İnsülin hormonunun mutlak eksikliğine bağlı olarak meydana gelen şeker hastalığı) ile mücadele eden çocukların kan şekerlerini kontrol altında tutmak için sürekli şeker düzeylerinin ölçülmesi gerekiyor. Bunun için ’şeker ölçüm sensörü’ olmayan çocuklar günde 10 kez parmaklarını delerek ölçüm yapmak zorunda kalıyor. Bu durumdan dolayı çocukların hem canı acıyor hem de korkmalarını sebep oluyor. Yaşı daha küçük olan şeker hastası çocuklar sürekli aile gözetiminde tutulması gerekiyor. Şeker düzeyinin yükselmesi veya inmesinden kaynaklanan hayati tehlikelere karşı ise aileler ve şeker hastası çocuklar sosyalleşemiyor. Cihazın 1 yıllık maliyetinin 15 bin TL olmasından dolayı maddi sıkıntıda olan aileler sensörü temin etmekte güçlük çekiyor.
Şeker Gibi Çocuklar Projesi
Sağlık Bakanlığı Samsun Vezirköprü İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde görev yapan Dr. Zahide Yavuz ise 11 yıldır tip-1 diyabet hastalığı ile yaşamını devam ettiriyor. Kendi yaşadığı zorluklardan yola çıkarak Vezirköprü İlçe Sağlık Müdürü Dr. Mehmet Fatih Karabağ ile ’Şeker Gibi Çocuklar Projesi’ni başlatan Dr. Zahide Yavuz, ilçede şeker hastası çocuklara ulaşmak için kolları sıvadı. Bu kapsamda Aile Hekimi Dr. Orhan Aydoğdu’nun katkılarıyla 12 çocuğa ulaşıldı. Sensör takılmayan çocuklarda yapılan klinik araştırmalar sonucunda zamanında insülin tedavisi uygulanmayan çocuklarda bazı diş eti problemi ve başka sağlık sorunları ortaya çıktı. Sensör bulmak için bağışçı arayan müdürlük sonunda aradığı bağışçılara ulaşarak çocuklara mutluluğu yaşattı.
Birçok şeker hastası çocuğa umut oldu
Sensörün getirdiği kolaylıklardan bahseden Dr. Zahide Yavuz, "Kendim tip-1 diyabetli olduğum için bu için zorluklarını biliyorum. Tip-1 diyabetli çocuklar ve aileler ne sıkıntılarla karışılabilirler, hangi aşamadan geçecekler bunları hepsini yaşadığım için hastaları daha iyi anlayabiliyorum. Projemizin kaynağı da benim pompa almış olmam oldu. Bu pompayı sürekli yanımda taşıdığım için herkes artık beni tanıyor. Vezirköprü İlçe Sağlık Müdürümüz Dr. Mehmet Fatih Karabağ’ın da bu cihaz dikkatini çekti. Sonrasında ise acaba Vezirköprü’de tip-1 diyabetli çocuk var mı varsa sağlık durumları nasıl şeker ölçümü yapabiliyorlar mı diye merak ettik. Araştırma yaptık ve Vezirköprü’de 18 yaş altı çocukları tespit ettik. Toplam 12 çocuğumuzun aileleri ile tek tek görüştük. 2021 yılın Şubat ayında kolları sıvadık ve çalışmaya başladık. Bu süreçte çocuklara ve ailelere doğru bilgileri anlattık. Sensör teknolojisini anlattık. Bir çocuk okula gidiyor ve şekeri derste ölçmesi gerekiyor. Belki o an arkadaşlarında utanıyor ve derste şekeri ölçmek istemiyor. Bu durumda şekerin sürekli düşük veya yüksek seyretmesi organ hasarlarına sebep olabiliyor. Sosyal hayatta biz sensörle birlikte biz havuza girebiliyoruz, istediğimiz her türlü sporu yapabiliyoruz" dedi.
Şeker gibi proje
Proje süreci hakkında bilgi veren Dr. Yavuz, "Bütün çocuklara sensör takmak istedik fakat bu noktada önümüze maddi engeller çıktı. Çünkü bizim çocuklara almak istediğimiz şeker ölçüm sensörünün 1 yıllık maliyeti yaklaşık 15 bin TL’dir. Bu da birçok ailenin bütçesini aşan bir miktardır. Biz yine de çocuklara sensör takılmasını istediğimiz için pes etmedik, vazgeçmedik ve bağışçı arama yoluna gittik. Şeker gibi çocuklar adlı bir proje yapmak istedik. İlk olarak İl Sağlık Müdürümüz Muhammet Ali Oruç ile görüştük. Projemize gönülden destek verdi. Vezirköprü Kaymakamımız Kudret Kurnaz beyefendi destek verdi. Vezirköprü Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı sayesinde biz çocuklarımıza sensör temin edebildik. Hem de 1 yıllık masrafını karşıladı. Daha sonrasında Vezirköprü Ticaret ve Sanayi Odası Başkanımız Abdülkadir Fişekçi ile görüştük. Onlardan da yardım talep ettik. Onlar da 2 çocuğumuza sensör aldı. Hâlâ sensör bekleyen çocuklarımız var. Bunun için hayırsever vatandaşlardan yardım bekliyoruz" diye konuştu.
"Taktığımız sensör hayat kurtarıcı olabiliyor"
Bu kapsamda 13 yaşındaki Rahman Dinç’e sensör takıldı. Hastaların tespiti ve sağlık durumlarının düzenli kontrol edilmesi noktasında yoğun bir çalışma gösteren Samsun Aile Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Orhan Aydoğdu ise "Rahman, bizim ilçemizde tespit ettiğimiz 12 diyabet hastası çocuktan bir tanesidir. Bize geldiğinde şeker ölçümleri çok sağlıklı değildi. Biz kendisine ve diğer arkadaşlara verdiğimiz eğitimle işi ilerletmeye çalıştık. Şu anda Rahman’a bir sensör uygulaması yaptık. Rahman’ın normalde günde 8-10 kez parmakları delinerek şeker ölçümü yapılmak zorundaydı. Koluna taktığımız cihaz ile günde yaklaşık 300 kez şekeri ölçülüyor. Bu sensörün telefona göndermiş olduğu bir takım alarmlar ile şekeri yükselme veya düşme eğiliminde olduğunu görebiliyoruz. Aynı uygulama Rahman’ın durumunu internet bağlantısı ile bir yakını tarafından takip edilebiliyor. Şeker hastalarında gördüğümüz şekerin aşırı yükselmesi ya da aşırı düşmesi çocuklar için tehlikeli olabiliyor. Örneğin Rahman bahçede top oynarken şekeri düştüğünde babası çalıştığı iş yerinden bunu fark ederek yakınındaki kişilere ona ulaşmasını söyleyebilir. Bu anlamda taktığımız sensör hayat kurtarıcı olabiliyor. Sensörün aynı zaman bir kullanım kolaylığı var. Rahman’ın bu sensör kolundayken top oynayabilir, okula gidilebilir. Normalde bu çocukların okula şeker ölçüm cihazlarını götürmeleri gerekiyordu. Hayat konforunu üst düzey artıran bir cihazdır" şeklinde konuştu.