Afrika Uzmanı Huriye Yıldırım Çınar, “İdris Debi’nin ölümü, bölgede terörle mücadele kararlı bir liderin yokluğu nedeniyle başta Boko Haram olmak üzere çeşitli terör örgütleri ve asi gruplarla mücadeleyi olumsuz etkileyebilir” dedi.
Çad Ordusu sözcüsü General Azem Bermando Agouna ulusal kanalda yaptığı açıklamada ülkenin 31 yıldır iktidarda olan Cumhurbaşkanı İdris Debi İtno’nun cephede yaralanarak hayatını kaybettiğini açıkladı. Afrika Uzmanı Huriye Yıldırım Çınar, Debi’nin ölümü hakkında yaptığı değerlendirmede, “68 yaşında olan Debi, Çad’da 1990 yılındaki bir ayaklanma sonrasında iktidara gelmiş ve iktidarı süresince birçok askeri ve siyasi krizle mücadele etmiştir. 11 Nisan’da Çad’da yapılan seçimlerde ise oyların yüzde 79.32’sini alarak altıncı kez seçilmişti. İdris Debi ülkenin kuzeyinde, Libya’dan giren ‘Çad’da Değişim ve Uyum için Cephe’ adlı asilerle yürütülen çatışmada öldü. Bu grup bilindiği üzere Mart 2016’da Tanua’da Mahamat Mahdi Ali tarafından İdris Debi karşıtı olarak kurulmuştur. FACT’ın merkezinin Fizan’da olduğu bilinmektedir. FACT kurulduktan kısa bir süre sonra ‘Cumhuriyetin Kurtuluşu Askeri Komuta Konseyi’ FACT’tan ayrılmıştır. Fransa bu gruba karşı tutum alarak Ocak 2017’de grubun lideri Mahamat Mahdi Ali’nin terör suçu işlediği gerekçesiyle mal varlıklarını ve hesaplarını dondurma kararı almıştır. Maddi olarak nispeten etkilenen FACT yine de İdris Debi hükümetine karşı eylemlerine devam etti” ifadelerini kullandı.
“Boko Haram’a karşı mücadelede Debi halk tarafından lider pozisyonunda görülüyordu”
İdris Debi’nin iktidarı süresince birçok askeri ve siyasi, krizle mücadele ettiğini belirten Çınar, “Libya’daki çatışma ortamında manevra alanına sahip olan ve militan sayısını yaklaşık bin 500’e arttıran FACT 11 Nisan 2021 tarihinde, Çad’da yapılan seçimler sırasında ülkenin kuzey sınırına saldırmıştır. Daha sonra Çad’in başkenti N’Djamena’ya FACT’tan ağır silahlarla donatılmış 2 konvoyun gideceği haberi Çad ordusuna bildirilmiştir. Çad ordusu güneye doğru yüzlerce kilometre ilerlemiş bu konvoylardan birisinin Kanem şehri bölgesinde yok edildiği haberlerini açıklarken, FACT’a yönelik yürütülen bu operasyonlarda 300 militanın öldürülüp 150’sinin ise yakalandığını belirtmiştir. Ancak süren çatışmalarda cephede yer alan Cumhurbaşkanı Debi ağır yaralanıp hayatını kaybetti. İdris Debi, Çad ve bölgesindeki terörle mücadelede önemli bir isimdir. Son zamanlarda Çad Gölü çevresinde etkinliğini arttıran Boko Haram’a karşı mücadelede Debi halk tarafından lider pozisyonunda görülüyordu. Hatta öyle ki bu süreçte İdris Debi de Boko Haram ile mücadelede diğer bölge devletlerini yeteri kadar sorumluluk üstlenmedikleri gerekçesiyle eleştirerek Çad Ordusunun ilerleyen süreçte toprakları dışındaki anti-Boko Haram girişimlerde yer almayacağını açıklamıştır. Ancak yine de devam eden süreçte Çad, Nijerya ve diğer bölge devletlerinin yürüttüğü operasyonlarda Boko Haram’a önemli kayıplar verdirildiğini söylemek mümkündür” açıklamasında bulundu.
“Boko Haram olmak üzere çeşitli terör örgütleri ve asi gruplarla mücadeleyi olumsuz etkileyebilir”
Debi’nin ölümünün bölgedeki terör örgütleri ile süren mücadeleyi olumsuz etkileyebileceğinin altını çizen Çınar, “İdris Debi’nin ölümü, bölgede terörle mücadele kararlı bir liderin yokluğu nedeniyle başta Boko Haram olmak üzere çeşitli terör örgütleri ve asi gruplarla mücadeleyi olumsuz etkileyebilecektir. Yakın zamanda görüldüğü üzere Fransa’nın her zaman yakın desteğini alabilen İdris Debi terörle mücadele operasyonlarında oldukça aktif çalışmalar gerçekleştirebilmişti. Hal böyle iken Debi’nin ölümünün bölgede faaliyet gösteren kimi silahlı grupları cesaretlendirmesinin ihtimaller dahilinde olduğunu söyleyebiliriz” dedi.