Antalya’nın Gazipaşa ilçesinde bulunan Sugözü kaynağının suyu üzerinde HES işletilmesi teşebbüsü Antalya Büyükşehir Belediyesi ASAT Genel Müdürlüğü’nün açtığı dava ile son buldu. Sugözü kaynağı enerji üretimi amacıyla değil, içme ve kullanma suyu olarak bölge halkına hizmet vermeye devam edecek.
Davacı tarafın Antalya Büyükşehir Belediyesi Antalya Su ve Atıksu İdaresi (ASAT) Genel Müdürlüğü olduğu dosya, Ankara 12. İdare Mahkemesi tarafından görüldü ve karara bağlandı. Mahkeme Sugözü kaynağının Hidroelektrik Enerji Santrali (HES) amacıyla işletilmesi için GÜÇBİR A.Ş. ile DSİ arasındaki anlaşmanın ve Enerji Piyasası Kurulunca verilen ön lisansın iptaline hükmetti.
Ön lisansın iptali istendi
DSİ ile GÜÇBİR A.Ş. arasında yapılan ve Antalya-Gazipaşa-Sugözü kaynağının hidroelektrik enerji santrali amaçlı olarak kullanım/işletme hakkının devrini öngören 13/02/2015 tarihli “Sugözü Hidroelektrik Enerji Üretim Tesisinin Su Kullanım Hakkı ve İşletme Esaslarına İlişkin” anlaşma yapılmıştı. Söz konusu anlaşmanın iptali ve Sugözü kaynağının HES olarak devri yerine içme ve kullanma suyu amaçlı kullanılması için dava açan ASAT, başvurusunda DSİ ile şirket anlaşmasının ’hukuka ve mevzuata açıkça aykırı olduğunu’ belirten pek çok gerekçe öne sürdü. Sürecin bir parçası olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından şirkete verilen ön lisansın da iptali istendi.
Yetki ve sorumluluk ASAT’ta
Sugözü kaynağı üzerinde bulunan ve dosyada ayrı ayrı parsel kayıt numaraları ile belirtilen araziler 6360 sayılı kanunla birlikte ASAT’a devredilmişti. Bu yönden kaynakta yetki ve sorumluluğun kendilerinde olduğunu belirten ASAT yönetimi, Gazipaşa ilçesinde geniş bir bölgenin içme ve kullanma suyunun bu kaynaktan sağlandığını vurguladı. Sugözü kaynağının HES amaçlı kullanımı için kurum görüşü alınmadan kamu yararının hilafına bir kararla kullanma ve işletme hakkının bir enerji firmasına devredildiği belirtildi. Üstelik DSİ tarafından 2000 yılından itibaren Sugözü kaynağından çıkan suyun içme ve kullanma amaçlı hizmete sunulması için tahsis edildiği, su isale hatlarının döşendiği ve halen bu suyun bölge halkının içme suyu olarak hizmet verdiği hatırlatıldı.
ASAT Genel Müdürlüğü’nün kararlı ve titiz şekilde hazırlanarak katıldığı dava neticesinde kazanan taraf Sugözü kaynağından gelen kaynak suyunu evlerindeki musluklardan içen Gazipaşalılar oldu ve mahkeme ASAT’ı haklı bularak dosyayı karara bağladı. Civarda aynı kalitede, verimde ve ekonomik başka bir kaynaktan su temini yapılamayacağı vurgulanırken, kaynağın HES olarak kullanımına yol veren anlaşma “üstün kamu yararı” gözetilerek iptal edildi. DSİ’nin ASAT’ın yetki alanına giren konuda usulsüz bir uygulama yaparak şirketle anlaşma yaptığı, EPDK’nın da bu anlaşmaya istinaden ön lisans verdiği belirtildi. Dolayısıyla bu ön lisansın da geçersiz olduğu karara bağlandı.
İçme suyu kullanımı öncelikli
Karar metninde Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in maddeleri ve Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği sıralanarak bunlara atıflar yapıldı. Ayrıca 2019 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Tahsisleri Hakkında Yönetmelik’in "Suyun kullanımında öncelik sırası" başlıklı 7. maddesindeki içerik vurgulanarak "İçme ve Kullanma Suyu"nun ilk sırada yer aldığı hatırlatıldı.
Sonuç itibariyle Sugözü kaynağı ASAT’ın yürüttüğü hukuk mücadelesi ile Gazipaşa’ya içme ve kullanma suyu amaçlı hizmet vermeye devam edecek. ASAT Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada “Kurumumuz, kamu yararını ve vatandaşlarımızın çıkarını savunmayı, bütün faaliyetlerini çevreyi ve geleceğimizi koruyarak sürdürmeyi öncelikli görev addetmiştir” denildi.